Học ngành giáo dục có dễ xin việc tại Anh và Úc?

Nội dung bài viết

• Những điều kiện và thách thức khi xin việc ngành giáo dục ở nước ngoài

  • Tình trạng thiếu hụt giáo viên tại Anh: Cơ hội và nguy cơ

  • Tình trạng thiếu hụt giáo viên tại Úc: Nhu cầu và đặc điểm

  • Anh và Úc — đâu “dễ” hơn để xin việc ngành giáo dục?

• Kết luận

Khi nhiều bạn trẻ Việt Nam hướng tới cơ hội du học hay định cư tại các nước nói tiếng Anh, ngành giáo dục (teaching / education) là lựa chọn được cân nhắc: bởi vì dạy học là nghề “giá trị cộng đồng”, có tính ổn định, và nếu được công nhận quốc tế, có thể là con đường nghề nghiệp bền vững. Nhưng thực tế: “Học giáo dục có dễ xin việc ở Anh/Úc không?”, câu trả lời không đơn giản “có” hay “không”, mà phụ thuộc vào nhiều yếu tố: điều kiện công nhận bằng cấp, nhu cầu giáo viên theo vùng & môn học, chính sách nhập cư, và cạnh tranh trong ngành. Trong bài này, ta sẽ phân tích sâu các yếu tố đó, cập nhật dữ liệu thực tế về tình trạng thiếu hụt giáo viên tại Anh và Úc, rồi rút ra nhận xét: nơi nào “dễ” hơn để xin việc giáo dục.

Những điều kiện và thách thức khi xin việc ngành giáo dục ở nước ngoài

Trước khi nhìn vào con số và nhu cầu, ta cần làm rõ những rào cản mà ai muốn tìm việc giáo dục ở Anh/Úc thường gặp:

1. Công nhận văn bằng & chứng chỉ sư phạm

   • Ở Anh, để dạy học tại trường công hay trường được công nhận, thường bạn cần có Qualified Teacher Status (QTS), hoặc bằng cấp sư phạm được công nhận.

   • Ở Úc, các tiểu bang khác nhau có yêu cầu khác nhau, bạn có thể cần chứng nhận sư phạm (teacher registration) ở bang đó, hoặc phải hoàn thành một chương trình sư phạm được công nhận tại Úc.

   • Nếu bạn học giáo dục tại Việt Nam hay nước khác, việc quy đổi hoặc được công nhận có thể mất thời gian, hoặc bạn phải học thêm các khóa bổ sung.

2. Yêu cầu kinh nghiệm / bằng cấp chuyên môn

   • Các trường thường ưu tuyển giáo viên đã có kinh nghiệm, đặc biệt trong những môn “khó” như Toán, Khoa học, Ngôn ngữ, STEM.

   • Nếu bạn mới tốt nghiệp ngành giáo dục, bạn có thể phải bắt đầu với vai trò phụ trợ, hoặc làm giáo viên không chính thức trước khi được tuyển chính thức.

3. Khả năng tiếng Anh & hiểu biết hệ thống giáo dục bản địa

   • Muốn ứng tuyển tại Anh/Úc, bạn phải chứng minh tiếng Anh tốt (IELTS, CAE, v.v.).

   • Bạn cũng cần hiểu chương trình giảng dạy, chuẩn đầu ra, cách đánh giá học sinh, cách quản lí lớp học – tức là “văn hoá giáo dục bản địa”.

4. Vấn đề cạnh tranh và vị trí địa lý

   • Ở các thành phố lớn, nhu cầu có thể thấp hơn do đã có nhiều giáo viên nội địa.

   • Ở vùng nông thôn, vùng ngoại thành, hoặc những bang/trạng bị thiếu giáo viên, cơ hội lại cao hơn.

   • Bên cạnh đó, những môn chuyên (STEM, đặc biệt Toán, Khoa học, Công nghệ) thường thiếu giáo viên hơn môn phổ thông thông thường.

5. Chính sách tuyển dụng, visa / nhập cư

   • Nếu bạn là người nước ngoài, bạn phải đảm bảo được visa làm việc/giảng dạy được phép (ví dụ visa giáo viên trong hệ thống di trú).

   • Chính sách ưu tiên tuyển giáo viên nội địa / người có quốc tịch cũng có thể là rào cản.

Như vậy, không phải ai học giáo dục cũng có thể “nhảy” vào dạy học ở Anh hoặc Úc một cách dễ dàng, có rất nhiều bước, và bạn phải chọn nơi phù hợp để gia tăng khả năng xin việc.

Tình trạng thiếu hụt giáo viên tại Anh: Cơ hội và nguy cơ

Trong vài năm trở lại đây, Vương quốc Anh đang trải qua cuộc khủng hoảng nghiêm trọng về nhân sự trong ngành giáo dục. Theo The Guardian, tỷ lệ vị trí giáo viên bỏ trống (teacher vacancy rate) đang ở mức cao kỷ lục, khiến nhiều trường công không thể tuyển đủ nhân sự giảng dạy. Báo cáo củaParliament Committees cho thấy trong năm học 2022/23, các môn như Kinh doanh, Vật lý, Âm nhạc, Công nghệ và Ngôn ngữ hiện đại đều không đạt chỉ tiêu tuyển mới. Đặc biệt, nhóm môn STEM (Toán, Khoa học, Công nghệ) và Ngoại ngữ hiện đại ở bậc trung học là những lĩnh vực thiếu hụt nghiêm trọng nhất. Nhiều trường đã phải tìm đến giải pháp tuyển dụng giáo viên nước ngoài (overseas trained teachers) để bù đắp khoảng trống nhân sự. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ nằm ở thiếu người mà còn ở tính bền vững của nghề. Ở các khu vực phía Nam hoặc London, chi phí sinh hoạt quá cao khiến nhiều trường khó giữ chân hoặc thu hút giáo viên mới. Cùng lúc, áp lực công việc, khối lượng giảng dạy nặng và mức lương không tăng tương xứng với chi phí khiến nhiều giáo viên rời bỏ nghề. Ngược lại, ở Scotland lại tồn tại tình trạng ngược lại, hơn 1.000 giáo viên được đào tạo bài bản nhưng không tìm được việc làm do cung vượt cầu ở một số vùng, theo The Times. Tổng thể, cơ hội nghề giáo tại Anh vẫn rộng mở cho những ai có chuyên môn trong các lĩnh vực đang thiếu như STEM và Ngoại ngữ, sẵn sàng làm việc tại vùng ngoại thành, và có bằng cấp sư phạm được công nhận hoặc có thể hoàn thiện chứng chỉ tương đương. Ngược lại, với những người học giáo dục ở Việt Nam và mong muốn sang Anh dạy học, con đường này vẫn còn nhiều thách thức: việc quy đổi bằng sư phạm phức tạp, yêu cầu tiếng Anh cao, cần hiểu sâu hệ thống giáo dục bản địa và phải cạnh tranh với giáo viên trong nước. Vì vậy, việc “đi học giáo dục ở Việt Nam rồi sang Anh xin việc” hiếm khi có thể thành công ngay nếu không có kế hoạch và sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

Trong 10 năm có 81.000 giáo viên ở nước Anh bỏ nghề

Tình trạng thiếu hụt giáo viên tại Úc: Nhu cầu và đặc điểm

Tại Úc, tình trạng thiếu hụt giáo viên đang trở thành vấn đề cấp bách, đặc biệt ở các vùng ngoại thành, nông thôn và những bang rộng lớn như Western Australia. Theo CanApprove, trong ba năm tới, ngành giáo dục Úc dự kiến tăng trưởng khoảng 9,4%, đồng nghĩa với việc nhu cầu tuyển dụng giáo viên sẽ tăng mạnh trên toàn quốc. Báo cáo này cũng ước tính đến năm 2026, Úc sẽ có khoảng 25.800 vị trí giáo viên trống, phản ánh rõ xu hướng khan hiếm nhân sự trong lĩnh vực giảng dạy. Ở bang Tây Úc, Sở giáo dục đã công bố danh sách “Teaching jobs in high demand”, trong đó các vị trí giáo viên trung học, môn STEM, ngoại ngữ và giáo viên vùng xa đều nằm trong nhóm cần tuyển gấp. Một tín hiệu tích cực khác là tỷ lệ giáo viên làm việc toàn thời gian (full-time) đang tăng lên, cho thấy mức độ ổn định nghề nghiệp được cải thiện so với giai đoạn trước, khi phần lớn giáo viên chỉ được hợp đồng bán thời gian (Inspired Recruitment). Tuy nhiên, để có thể xin việc giáo dục tại Úc, đặc biệt là với người nước ngoài, hành trình này không hề đơn giản. Mỗi bang có cơ quan đăng ký giáo viên riêng với tiêu chuẩn khác nhau, ví dụ, quy định tại Queensland, Victoria hay New South Wales có thể khác biệt đáng kể. Bằng sư phạm từ Việt Nam hoặc các nước khác không luôn được công nhận trực tiếp, buộc ứng viên phải tham gia chương trình chuyển đổi (bridging program) hoặc học thêm các học phần sư phạm Úc để đạt chuẩn. Ngoài ra, giáo viên quốc tế cần có visa làm việc phù hợp, và mặc dù Úc có xu hướng ưu tiên những ngành nghề thiếu hụt (trong đó có giáo viên), quá trình này vẫn đòi hỏi hồ sơ năng lực chặt chẽ. Dù cơ hội nghề nghiệp tại các vùng xa hay khu vực nông thôn khá rộng mở, thị trường lao động tại các thành phố lớn như Sydney hay Melbourne lại cạnh tranh cao, khi số lượng giáo viên bản địa tốt nghiệp hàng năm vẫn dồi dào. Do đó, ứng viên quốc tế chỉ thực sự có lợi thế khi sở hữu chuyên môn đặc biệt (như dạy STEM, ngôn ngữ, hoặc có kinh nghiệm quốc tế) và sẵn sàng làm việc ở những khu vực đang khan hiếm giáo viên.

Trong 1 thập kỷ tới, Úc sẽ cần thêm 34.000 giáo viên, tương đương với 3.400 giáo viên/năm.

Anh và Úc — đâu “dễ” hơn để xin việc ngành giáo dục?

Từ bảng so sánh, có thể rút ra rằng:

• Cơ hội cho giáo viên STEM / ngoại ngữ tốt hơn so với môn phổ thông thường.

• Vùng ngoại thành / nông thôn hoặc vùng bị thiếu giáo viên sẽ dễ xin việc hơn so với trung tâm thành phố.

• Nhìn chung, Úc có lợi thế nhỉnh hơn trong việc “dễ xin việc giáo dục” nếu bạn đáp ứng được yêu cầu công nhận bằng cấp & visa, bởi vì quy mô đất nước rộng, vùng xa cần giáo viên, và dự báo tăng nhu cầu rõ ràng.

• Nhưng nếu bạn có thế mạnh (môn đặc biệt, chứng chỉ quốc tế, kinh nghiệm, tiếng Anh tốt), Anh vẫn là lựa chọn không tệ.

Kết luận

Học ngành giáo dục có thể mở đường dẫn đến nghề giáo ở Anh hoặc Úc, nhưng “dễ xin việc” chỉ xảy ra khi bạn chuẩn bị kỹ:

• Nếu bạn muốn chọn, Úc có khả năng thành công cao hơn nếu bạn chọn vùng ngoài trung tâm, làm môn STEM hoặc ngoại ngữ, và đáp ứng yêu cầu công nhận bằng sư phạm + visa.

• Anh có cơ hội, nhất là với môn thiếu nhân lực, nhưng bạn phải vượt nhiều rào cản: bằng công nhận, visa, cạnh tranh trong vùng trung tâm.

• Nếu bạn học giáo dục tại Việt Nam, bạn nên xem trước khả năng công nhận bằng cấp, tìm hiểu các chương trình bridging hoặc chứng chỉ quốc tế, rèn kỹ năng tiếng Anh, và nếu có thể, hướng vào môn STEM hoặc ngoại ngữ – đây là “cửa hẹp nhưng có lợi”.

Vì vậy, nếu bạn đang cân nhắc du học ngành giáo dục tại Úc hoặc Anh, hãy liên hệ LinhUK để được tư vấn chi tiết về các trường phù hợp, lộ trình công nhận bằng sư phạm, cũng như các cơ hội học bổng mới nhất giúp bạn bắt đầu hành trình giảng dạy toàn cầu một cách hiệu quả và tiết kiệm nhất.